મેટર્નિટી અસિસ્ટન્સ સ્કીમ: ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન મહિલાઓને ₹10,000 ની મદદ

ભારતમાં મહિલાઓના આરોગ્ય અને ગર્ભાવસ્થા સમયે આર્થિક સહાય માટે વિવિધ સરકારી યોજનાઓ ચાલુ છે. તમારા પ્રશ્નમાં ઉલ્લેખિત “મેટર્નિટી અસિસ્ટન્સ સ્કીમ” ખાસ કરીને ગુજરાત રાજ્યના લેબર વેલ્ફેર બોર્ડ (Gujarat Labour Welfare Board) હેઠળની યોજના સાથે સંબંધિત છે, જેમાં મહિલા કામદારોને ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન ₹10,000 ની નાણાકીય મદદ આપવામાં આવે છે. આ યોજના લેબર, સ્કિલ ડેવલપમેન્ટ અને એમ્પ્લોયમેન્ટ વિભાગ દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે અને તેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ મહિલા કામદારોને આર્થિક સમર્થન આપીને તેમના અને બાળકના આરોગ્યનું રક્ષણ કરવાનો છે. આ યોજના 2025માં પણ સક્રિય છે અને તેમાં કોઈ મોટા ફેરફારની માહિતી નથી મળી.

યોજનાના મુખ્ય ઉદ્દેશ્યો

• ગર્ભવતી મહિલાઓને વેતનના નુકસાનની કમ્પન્સેશન તરીકે મદદ પૂરી પાડવી.
• પોષણ, તબીબી તપાસ અને સુરક્ષિત પ્રસૂતિને પ્રોત્સાહન આપવું.
• માતૃ અને શિશુ મૃત્યુદરને ઘટાડવું.
• આ યોજના ખાસ કરીને અનોર્ગેનાઇઝ્ડ સેક્ટરની મહિલા કામદારો (જેમ કે મજૂર, નાના વ્યવસાયોમાં કામ કરતી મહિલાઓ) માટે છે.

પાત્રતા (Eligibility Criteria)

આ યોજનાનો લાભ લેવા માટે નીચેની શરતો પૂરી કરવી જરૂરી છે:

• મહિલા ગુજરાત રાજ્યની રહેવાસી હોવી જોઈએ.
• તે ગુજરાત લેબર વેલ્ફેર બોર્ડમાં નોંધાયેલી કામદાર હોવી જોઈએ (બોર્ડમાં રજિસ્ટ્રેશન કરાવવું પડે).
• ગર્ભાવસ્થા દરમિયાન અથવા પ્રસૂતિ પછીના સમયમાં અરજી કરી શકાય, પરંતુ પહેલી અને બીજી જીવંત સંતાન માટે જ મર્યાદિત છે.
• મહિલાની ઉંમર 19 વર્ષથી વધુ હોવી જોઈએ.
• સરકારી નોકરી અથવા અન્ય કાયદા હેઠળ મેટર્નિટી લાભ મળતા કર્મચારીઓ (જેમ કે સરકારી/પીએસયુ) આ યોજનાનો લાભ નથી લઈ શકતા.
• બી.પી.એલ. (ગરીબી રેખા નીચે) પરિવારોને પ્રાધાન્ય મળે છે, પરંતુ તમામ રજિસ્ટર્ડ કામદારો પાત્ર છે.

લાભો (Benefits)

• નાણાકીય મદદ: ગર્ભવતી મહિલાઓને ₹10,000 ની એકમુશ્ત અથવા કિસ્તાઓમાં મદદ મળે છે. આ રકમ ડાયરેક્ટ બેનિફિટ ટ્રાન્સફર (DBT) દ્વારા બેંક ખાતામાં જમા થાય છે.
• અન્ય સુવિધાઓ: પ્રસૂતિ પછીના પોષણ કિટ અથવા તબીબી સહાય સાથે જોડાયેલી અન્ય યોજનાઓ (જેમ કે જનની સુરક્ષા યોજના) સાથે સંયોજન.
• બીજી સંતાન માટે વધારો: જો બીજી સંતાન છોકરી હોય, તો વધારાના લાભ મળી શકે (અન્ય યોજનાઓ સાથે).
• આ યોજના કેન્દ્રીય પ્રધાનમંત્રી માતૃ વંદના યોજના (PMMVY) સાથે જોડાઈ શકે છે, જેમાં પહેલી સંતાન માટે ₹5,000 અને બીજી માટે ₹6,000 વધુ મળે છે, જેથી કુલ ₹10,000 કે વધુ થઈ શકે.

કેવી રીતે મળશે લાભ? (How to Apply and Avail Benefits)

લાભ મેળવવા માટે નીચેની પગલાં અનુસરો. પ્રક્રિયા સરળ છે અને મોટેભાગે ઓફલાઇન/ઓનલાઇન બંને વિકલ્પો છે:

1. રજિસ્ટ્રેશન:
   • પહેલા ગુજરાત લેબર વેલ્ફેર બોર્ડમાં તમારું નામ નોંધાવો. આ માટે નજીકના લેબર ઓફિસ અથવા બોર્ડની વેબસાઇટ (glwb.gujarat.gov.in) પર જાઓ.
   • ગર્ભાવસ્થાની નોંધણી (Registration) આંગણવાડી કેન્દ્ર (AWC), આશા વર્કર અથવા સરકારી હોસ્પિટલમાં કરાવો. ગર્ભાવસ્થાની શરૂઆતમાં (LMP – Last Menstrual Period) નોંધણી કરાવવી જરૂરી છે.
2. અરજી કરવી:
   • નજીકના આંગણવાડી કેન્દ્ર, પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્ર (PHC) અથવા લેબર ઓફિસમાં જઈને ફોર્મ ભરો.
   • ઓનલાઇન: myscheme.gov.in અથવા pmmvy.wcd.gov.in પોર્ટલ પર રજિસ્ટર કરો (PMMVY સાથે જોડાયેલા કેસમાં).
   • જરૂરી દસ્તાવેજો સબમિટ કરો: આધાર કાર્ડ, રેશન કાર્ડ, બેંક ખાતાની વિગતો, ગર્ભાવસ્થા પ્રમાણપત્ર (MCP કાર્ડ), લેબર રજિસ્ટ્રેશન પ્રૂફ અને આવક પ્રમાણપત્ર.
3. શરતો પૂરી કરો:
   • ઓછામાં ઓછું એક એન્ટીનેટલ ચેક-અપ (6 મહિના પછી) કરાવો.
   • સંસ્થાકીય પ્રસૂતિ (હોસ્પિટલમાં ડિલિવરી) કરાવો અને બાળકનું જન્મ નોંધણી કરાવો.
   • લાભ ત્રણ કિસ્તાઓમાં મળે છે: પહેલી – રજિસ્ટ્રેશન પછી, બીજી – ચેક-અપ પછી, ત્રીજી – પ્રસૂતિ પછી.
4. લાભ મળવાની પ્રક્રિયા:
   • અરજી મંજૂર થયા પછી 15-30 દિવસમાં DBT દ્વારા બેંક ખાતામાં રકમ જમા થાય છે.
   • જો કોઈ સમસ્યા હોય, તો આશા વર્કર અથવા આંગણવાડી કર્મચારીનો સંપર્ક કરો.
   • 2025માં PMMVY માટે વિશેષ રજિસ્ટ્રેશન ડ્રાઇવ 15 ઓગસ્ટ સુધી વિસ્તરિત છે, તેથી ત્વરિત અરજી કરો.

મહત્વની નોંધ

• આ યોજના PMMVY (કેન્દ્રીય) અથવા Namo Shree Yojana (ગુજરાતમાં ₹12,000 સુધીની મદદ) સાથે જોડાઈ શકે છે, જેથી કુલ લાભ વધી શકે.
• વધુ માહિતી માટે: ગુજરાત લેબર વેલ્ફેર બોર્ડની વેબસાઇટ (glwb.gujarat.gov.in) અથવા હેલ્પલાઇન (1800-233-5500) પર સંપર્ક કરો.
• જો તમે અન્ય રાજ્યમાંથી હો, તો સ્થાનિક મેટર્નિટી યોજના (જેમ કે JSY અથવા PMMVY) તપાસો, જેમાં ₹5,000થી ₹6,000 સુધીની મદદ મળે છે.

આ યોજના દ્વારા હજારો મહિલાઓને લાભ થયો છે. જો તમારી પાસે વધુ વિગતો હોય, તો વધુ મદદ કરી શકું છું!